Bir ülkenin gerçek bağımsızlığı sadece sınırlarıyla değil, tarlalarıyla ölçülür. Bugün Türkiye, tarımda kendi kendine yetebilen bir ülke olma vasfını hızla yitiriyor. Oysa bu topraklar binlerce yıldır üretmiş, beslemiş, yaşatmıştı. Şimdi ise çiftçi toprağını terk ediyor, köyler sessizleşiyor, sofralar ise pahalılaşıyor.
Tarımın bitme noktasına gelmesi, sadece üreticinin değil, tüm toplumun geleceğini tehdit ediyor. Çünkü gıda güvenliği, tıpkı enerji ya da savunma güvenliği kadar stratejik bir meseledir. Bugün domatesin, soğanın fiyatını konuşuyoruz ama aslında konuşmamız gereken, bu ürünleri neden artık ithal eder hale geldiğimizdir.
Çiftçi üretmiyor çünkü maliyetler karşısında eziliyor. Mazot, gübre, ilaç ve sulama giderleri öyle bir noktaya geldi ki, ürün tarladayken zarar ettiriyor. Üstüne bir de pazarlama, aracılık ve hâl sistemiyle oluşan çarpık zincir eklendiğinde, üretici kazanamıyor, tüketici de pahalıya almak zorunda kalıyor. Ortada bir tek kazanan var: sistemin belirsizlikten nemalanan aracısı.
Tarım arazileri hızla betonlaşıyor. Verimli ovalar, inşaat projelerine kurban ediliyor. Gençler ise köyde kalmak istemiyor çünkü gelecek vaadi yok. Tarım yaşlanıyor. Bu da demek oluyor ki birkaç yıl içinde sadece ekonomik değil, aynı zamanda demografik bir tarım kriziyle yüzleşeceğiz.
İthal gıdaya bağımlılık, kısa vadede fiyatları dengeleyebilir gibi görünsede, uzun vadede büyük bir risktir. Küresel krizler, savaşlar, iklim değişikliği gibi etkenlerle gıda zincirleri kırıldığında, kendi üretimini yapamayan ülkeler ciddi bir güvenlik tehdidiyle karşı karşıya kalır. Pandemi ve Ukrayna savaşı bu gerçeği bize açıkça göstermedi mi?
Tarım, stratejik bir sektördür ve ancak uzun vadeli politikalarla ayağa kalkabilir. Üreticiye destek, genç çiftçiye teşvik, kooperatifçilik, verimli sulama sistemleri ve sürdürülebilir tarım politikaları hayati önem taşıyor. Aksi takdirde, sofralarımızdaki her lokma bir başka ülkenin çiftçisinin emeği olmaya devam edecek.
Unutmayalım: Toprağını kaybeden, karnını doyuramaz.
BUKET GÖKCEK